Giải mã nghịch lý lao động Mỹ: Tuyển dụng tăng vọt ẩn sau một nền kinh tế "mất đà"

Khi dữ liệu chính thức vẫn còn là ẩn số, một phân tích của ADP Research đã vén màn một sự thật gây choáng: sức khỏe thị trường lao động Mỹ đang được duy trì bởi một “làn sóng thay thế” thay vì tăng trưởng thực sự.

Giữa khoảng trống thông tin do đợt đóng cửa chính phủ kéo dài, báo cáo từ ADP Research - tổ chức sở hữu nguồn dữ liệu lương thực tế từ hơn 14 triệu nhân viên - trở nên vô cùng quý giá. Phân tích mới nhất của họ chỉ ra một nghịch lý đáng chú ý: trong khi tăng trưởng việc làm ròng (net job growth) ở khu vực tư nhân chỉ tăng khiêm tốn 42.000 trong tháng 10, thì tỷ lệ nhân viên mới được tuyển dụng (new hires) lại lên tới 4.4%, cao hơn hẳn mức 3.9% của cùng kỳ năm ngoái và cả thời kỳ trước đại dịch. Điều này cho thấy, các nhà tuyển dụng đang hoạt động hết công suất không phải để mở rộng quy mô, mà chủ yếu là để chạy đua bù đắp cho những vị trí trống do làn sóng nghỉ việc và nghỉ hưu ồ ạt.

Nghịch lý thị trường lao động: “Chạy tại chỗ” để duy trì hiện trạng

Bề ngoài, con số 42.000 việc làm tăng thêm trong báo cáo ADP National Employment Report tháng 10 phản ánh một đà phục hồi mong manh sau hai tháng giảm liên tiếp. Tuy nhiên, cái nhìn sâu hơn từ dữ liệu vi mô lại tiết lộ một câu chuyện khác. Tỷ lệ nhân viên mới - được định nghĩa là những người được thêm vào bảng lương trong vòng ba tháng gần nhất - đã tăng lên mức 4.4%, một con số ấn tượng so với các năm trước đó.

Nghịch lý này càng được làm rõ qua dữ liệu NER Pulse - ước tính sơ bộ hàng tuần của ADP. Trong bốn tuần kết thúc vào ngày 01/11/2025, các nhà tuyển dụng tư nhân thậm chí cắt giảm trung bình 2.500 việc làm mỗi tuần. Sự tương phản giữa con số này với tỷ lệ tuyển mới tăng cao đặt ra câu hỏi cốt lõi: Tại sao doanh nghiệp lại phải tuyển dụng nhiều đến vậy, trong khi tổng số việc làm không những không tăng mà còn có xu hướng thu hẹp?

Dữ liệu NER Pulse cho thấy trung bình mỗi tuần các nhà tuyển dụng cắt giảm 2.500 việc làm - Nguồn: ADP

Gốc rễ vấn đề: Áp lực từ làn sóng “thay thế nhân sự” và dân số già hóa

Phân tích từ Tiến sĩ Nela Richardson của ADP Research chỉ ra rằng, nguyên nhân không nằm ở chu kỳ kinh doanh thông thường mà nằm ở yếu tố nhân khẩu học. Ngày càng có nhiều người rời khỏi lực lượng lao động với tốc độ nhanh hơn, buộc các nhà tuyển dụng phải liên tục tuyển người mới chỉ để thay thế những người đã nghỉ, chứ không phải để mở rộng quy mô.

Sự thu hẹp đáng báo động của lực lượng lao động là minh chứng rõ ràng nhất. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động (Labor Force Participation Rate) của Mỹ đã giảm từ 63.3% vào năm 2019 xuống chỉ còn 62.2% vào tháng 8/2025 - mức thấp nhất trong nhiều năm. Sự sụt giảm này cho thấy một bộ phận không nhỏ người lao động đã hoàn toàn rút khỏi thị trường, để lại những lỗ hổng nhân sự khổng lồ mà các doanh nghiệp buộc phải lấp đầy.

Bên cạnh đó, xu hướng già hóa dân số đang tạo ra một sức ép dài hạn. Thống kê cho thấy, 36% lực lượng lao động Mỹ hiện nay đã từ 55 tuổi trở lên, một mức tăng vọt so với tỷ lệ dưới 25% vào năm 2015. Dù tốc độ nghỉ hưu có thể đã chậm lại so với đỉnh điểm hậu đại dịch, việc một tỷ lệ lớn người lao động bước vào độ tuổi nghỉ hưu vẫn đồng nghĩa với một dòng chảy ổn định những kinh nghiệm và kỹ năng rời khỏi thị trường.

Phân hóa ngành nghề: Bức tranh hai mảnh đối lập

Phân tích của ADP hé lộ những chuyển dịch quan trọng trong từng lĩnh vực, làm rõ hơn bản chất của việc “thay thế” này:

Sự ổn định bất thường ở các ngành tiếp xúc khách hàng: Các lĩnh vực như Giáo dục & Dịch vụ Y tế và Giải trí & Khách sạn duy trì tăng việc làm ổn định, nhưng tỷ lệ tuyển mới lại giảm hơn 1 điểm phần trăm so với năm ngoái. Điều này cho thấy người lao động trong các lĩnh vực này đang có xu hướng ổn định công việc hơn (tỷ lệ nghỉ việc thấp), giúp các ngành này duy trì đà tăng trưởng nhất quán.

Áp lực thay thế cao ở các ngành dịch vụ chuyên môn: Ngược lại, các ngành Dịch vụ Chuyên nghiệp & Kinh doanh và các công việc kỹ năng thấp tiếp tục có tỷ lệ tuyển mới cao do bản chất công việc dễ thay đổi. Ngành Thông tin thậm chí chứng kiến lương tuyển mới giảm mạnh nhất trong số 10 siêu ngành mà ADP theo dõi.

Tỷ lệ tuyển dụng mới ở các nhóm ngành khác nhau - Nguồn: ADP

Hệ quả kép: Lương trì trệ và áp lực lên chính sách của Fed

Hiện tượng “thay thế nhân sự” này không chỉ định hình cơ cấu tuyển dụng, mà còn tạo ra những hệ quả trực tiếp đến thu nhập và chính sách tiền tệ.

Về mặt tiền lương, sức ép tăng lương đã hạ nhiệt đáng kể. Tốc độ tăng Tổng thu nhập hàng năm (Annual Gross Pay) cho nhân viên mới chỉ còn ở mức 1.7% trong tháng 10/2025, giảm mạnh so với mức 2.8% của một năm trước đó. Đáng chú ý hơn, mức lương theo giờ trung bình cho người mới đã đóng băng ở con số 18 USD/giờ trong suốt 16 tháng liên tiếp.

Thậm chí, trong 7/10 nhóm ngành nghề trọng yếu được ADP theo dõi, tốc độ tăng trưởng lương đã bằng 0 hoặc âm. Điều này cho thấy, khi nhu cầu tuyển dụng chủ yếu là để thay thế chứ không phải để mở rộng, sức mạnh thương lượng về lương của người lao động cũng theo đó mà suy giảm.

7 trong số 10 nhóm ngành trọng yếu có tốc độ tăng trưởng lương đã bằng 0 hoặc âm - Nguồn: ADP

Đối với Cục Dự trữ Liên bang (Fed), đây là một tín hiệu hỗn hợp nhưng có phần nghiêng về xu hướng nới lỏng. Một mặt, áp lực lạm phát từ chi phí lao động đang dịu đi rõ rệt, tạo thêm không gian để Fed cân nhắc các biện pháp nới lỏng tiền tệ. Dự báo dài hạn từ Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) về mức tăng trưởng việc làm thập kỷ tới chỉ ở mức 3.1% - thấp hơn rất nhiều so với 13% của thập kỷ trước - càng khẳng định đây là một xu hướng cấu trúc lâu dài mà Fed phải tính đến khi vạch ra lộ trình chính sách sắp tới.

Bài viết do WikiFX tổng hợp và biên soạn dựa trên báo cáo chính thức từ ADP Research, ADP National Employment Report tháng 11/2025 cùng các nguồn dữ liệu uy tín khác. Mọi thông tin chỉ phục vụ mục đích tham khảo và không được xem là lời khuyên đầu tư.