Fed và nghịch lý Repo: Khi định kiến làm tê liệt công cụ cứu hộ

Biên bản cuộc họp FOMC tháng 10 không chỉ dừng lại ở những tranh luận về lãi suất, mà còn hé lộ những rạn nứt sâu hơn trong cơ chế vận hành và uy tín của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn cảnh về những thách thức đang định hình tương lai chính sách tiền tệ.

Nghịch lý Repo và rào cản định kiến

Trọng tâm của những bất ổn hiện nay nằm ở sự vận hành không suôn sẻ của Cơ sở Repo Thường trực (SRF) - công cụ được Fed thiết kế như một cơ chế hỗ trợ thanh khoản khẩn cấp. Dù cung cấp nguồn vốn với lãi suất ưu đãi 4.00%, SRF lại không được các tổ chức tài chính lớn tích cực sử dụng, ngay cả khi lãi suất trên thị trường tư nhân có thời điểm vượt qua ngưỡng này.

Nguyên nhân cốt lõi không nằm ở chi phí, mà ở một rào cản tâm lý mang tên “định kiến” (stigma). Trong văn hóa của Phố Wall, việc phải vay vốn từ cửa sổ khẩn cấp của Fed bị xem là dấu hiệu của sự yếu kém về mặt tài chính. Nỗi lo ngại về tổn hại danh tiếng và sự nghi ngờ từ các đối tác đã khiến các ngân hàng và đại lý sẵn sàng chấp nhận chịu chi phí cao hơn trên thị trường mở.

Tình thế tiến thoái lưỡng nan này khiến Chủ tịch Fed chi nhánh New York, John Williams, phải có cuộc gặp trực tiếp để kêu gọi các “ông lớn” Phố Wall tích cực sử dụng SRF. Tuy nhiên, các báo cáo cho thấy lời kêu gọi này đã không nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình. Sự kiện này phản ánh một thực tế đáng quan ngại: Fed đang dần đánh mất khả năng kiểm soát hiệu quả đối với các mức lãi suất then chốt trên thị trường.

Dấu hiệu căng thẳng đã bộc lộ rõ vào đầu tháng 11, khi khối lượng vay qua SRF bất ngờ lên tới mức kỷ lục 50.35 tỷ USD trong một ngày. Đây là hệ quả trực tiếp của việc Fed duy trì chính sách Thắt chặt Định lượng (QT) để rút thanh khoản khỏi hệ thống, trong khi Kho bạc Mỹ vẫn đẩy mạnh phát hành trái phiếu để bù đắp thâm hụt ngân sách. Hai lực đối nghịch này đang tạo ra sức ép “hút cạn” thanh khoản, và nguy cơ về một cơn bão lãi suất vào thời điểm quyết toán cuối năm là hoàn toàn có cơ sở.

Sự thiếu vắng tầm nhìn và làn sóng chính trị

Bên cạnh những thách thức kỹ thuật, Fed đang phải đối mặt với những chỉ trích ngày càng gay gắt về năng lực lãnh đạo chiến lược. Các nhà quan sát, như Peter Nayland Kust, nhận định rằng Chủ tịch Jerome Powell chưa thể hiện được một “tầm nhìn chiến lược dài hạn” (Grand Strategy) xuyên suốt. Thay vì chủ động định hướng, Fed dường như chỉ đang “phản ứng” một cách thụ động trước các biến số kinh tế ngắn hạn. Phong cách điều hành này khiến các quyết định chính sách thiếu đi sự chắc chắn và khiến thị trường khó dự đoán.

Áp lực còn đến từ làn sóng chính trị. Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần công khai chỉ trích và thể hiện mong muốn thay thế ông Powell ngay lập tức, thậm chí ám chỉ đến khả năng sa thải Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nếu Fed không có động thái nới lỏng chính sách mạnh tay hơn.

Đáng chú ý, thông tin nội bộ giới tài chính cho rằng chính ông Bessent lại đang vận động để ông Powell được tại vị cho đến hết nhiệm kỳ, trong khi một danh sách kế nhiệm đã được chuẩn bị sẵn. Những diễn biến này làm dấy lên lo ngại về sự xói mòn tính độc lập - vốn là nền tảng uy tín của Fed.

Bài toán khó trong hành trình bình ổn

Sự chồng chéo của các mối đe dọa - sự bất lực của công cụ do định kiến thị trường, sự thiếu vắng một la bàn chiến lược rõ ràng, và những sức ép chính trị gia tăng - đang đặt Fed vào một trong những giai đoạn thử thách nhất trong lịch sử. Khả năng dẫn dắt thị trường và niềm tin vào các công cụ chính sách của họ đang bị thử thách nghiêm trọng.

Bài viết được WikiFX tham khảo, tổng hợp và biên soạn dựa trên các phân tích từ nhiều nguồn tin đáng tin cậy.