Bitcoin và cuộc đua thầm lặng: Cách thị trường tiền mã hóa thực sự chiến thắng trong năm 2025

Trong khi vàng vật chất tăng tới 65% và các chỉ số chứng khoán Mỹ liên tục chạm đỉnh, Bitcoin lại âm thầm định hình một chiến thắng khác: tổng vốn hóa thị trường crypto tăng gấp đôi chỉ trong hai năm, đạt 2.91 nghìn tỷ USD, cùng với sự bùng nổ của stablecoin lên 309 tỷ USD.

Năm 2025 khép lại với một nghịch lý thú vị trong thị trường tiền mã hóa, trong khi hiệu suất giá ngắn hạn của Bitcoin và Ethereum khiến nhiều người thất vọng, thì chính nền tảng cơ sở hạ tầng của toàn ngành lại ghi nhận những bước tiến vượt bậc chưa từng có.

Nếu chỉ nhìn vào biểu đồ giá Bitcoin quanh mức 88,000 - 89,043 USD, thấp hơn đáng kể so với đỉnh lịch sử 126,272 USD, người ta dễ dàng đưa ra nhận định bi quan. Tuy nhiên, câu chuyện thực sự của năm 2025 không nằm ở những con số giá cả nhất thời, mà ở sự chuyển mình mang tính cấu trúc từ một thị trường đầu cơ non trẻ sang một hệ sinh thái tài chính đang dần trưởng thành và phức tạp hơn.

Bối cảnh chung

Thị trường tiền mã hóa cuối năm 2025 phản ánh một bức tranh đa chiều và đôi khi mâu thuẫn. Bitcoin và Ethereum, hai tài sản dẫn dầu thị trường, đều trải qua một năm đầy biến động.

Bitcoin đã in lên đỉnh cao mọi thời đại mới vào tháng 10, nhưng đến tháng 12 thì giá điều chỉnh mạnh, chỉ còn cao hơn một chút so với chín tháng trước đó. Ethereum cũng theo mô hình tương tự khi giảm về vùng 2,900 - 3,000 USD sau khi chạm đỉnh lịch sử 4,955 USD. Hành động giá này, xét trên bề mặt, chắc chắn gây ra tâm lý bất an và thất vọng, đặc biệt là khi so sánh với thị trường tài chính truyền thống.

Tuy nhiên, nếu nhìn xa hơn biểu đồ giá, một thực tế khác hiện ra rõ nét: quy mô tổng thể của thị trường đã mở rộng đáng kinh ngạc. Tổng vốn hóa thị trường toàn cầu, dao động quanh mức 2.91 - 3.09 nghìn tỷ USD, đã tăng gần gấp đôi so với con số 1.56 nghìn tỷ USD của hai năm trước. Điều này xảy ra dù thị trường đã rút xa khỏi đỉnh cao 4.2 - 4.3 nghìn tỷ USD ghi nhận giữa chu kỳ.

Sự tăng trưởng bền vững về quy mô này là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy dòng vốn đã và đang rót vào hệ sinh thái một cách có cấu trúc, bất chấp những đợt sóng biến động giá ngắn hạn. Đây chính là nền tảng cho sự “chiến thắng thầm lặng” của thị trường trong giai đoạn hiện tại.

Hiệu suất tài sản chủ chốt

Trong bối cảnh tổng thể tăng trưởng, sự phân bổ vốn giữa các tài sản cũng có những chuyển dịch đáng chú ý. Tỷ lệ thống trị của Bitcoin (Bitcoin Dominance) là một chỉ báo quan trọng. Từ mức đỉnh 65.69% vào tháng 6, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 59.5 - 59.6% vào cuối năm. Sự sụt giảm này không hẳn là dấu hiệu yếu kém của Bitcoin, mà thường được các nhà phân tích diễn giải theo hai hướng.

Một mặt, nó phản ánh một thị trường ngày càng đa dạng hóa, vốn không còn tập trung quá mức vào Bitcoin mà đang tìm kiếm cơ hội trên nhiều lớp tài sản khác, từ Ethereum, các altcoin lớn đến các dự án DeFi và NFT. Mặt khác, nó cho thấy sức hút của các hệ sinh thái cạnh tranh, nơi các nhà phát triển không ngừng xây dựng những ứng dụng tài chính phi tập trung mới, thu hút người dùng và thanh khoản.

Sự dịch chuyển này, về bản chất, là dấu hiệu lành mạnh của một thị trường đang trưởng thành, nơi giá trị được phân bổ dựa trên tiện ích và tiềm năng thực tế hơn là dựa trên sự phổ biến thuần túy.

Cột trụ mới

Nếu có một lĩnh vực minh chứng rõ ràng nhất cho sự tăng trưởng cấu trúc, đó chính là thị trường stablecoin. Đây được xem là “mạch máu” của toàn bộ nền kinh tế tiền mã hóa, cung cấp thanh khoản ổn định cho các sàn giao dịch và giao thức DeFi.

Trong năm 2025, tổng vốn hóa stablecoin đã chính thức vượt mốc 308 tỷ USD, đạt 308.95 tỷ USD, một con số kỷ lục khẳng định vị thế không thể thay thế của chúng. Trong đó, Tether (USDT) tiếp tục khẳng định vị thế độc tôn với vốn hóa khoảng 187 tỷ USD, chiếm tới 60.54% thị phần. Vị thế này khiến USDT trở thành công cụ thanh khoản chính yếu trên khắp thế giới. USD Coin (USDC) với khoảng 76 tỷ USD vốn hóa, tiếp tục được ưa chuộng bởi các tổ chức truyền thống nhờ vào tính minh bạch và tuân thủ pháp lý chặt chẽ hơn.

Đáng chú ý, sự xuất hiện của Ethena (USDe) như một hiện tượng tăng trưởng nhanh, đạt vốn hóa 6.33 tỷ USD chỉ trong thời gian ngắn. Sự nổi lên của các stablecoin mới với cơ chế bảo đảm và mô hình kinh doanh khác biệt cho thấy không gian này vẫn đang trong giai đoạn đổi mới sôi động, và việc tìm kiếm một đồng ổn định tối ưu vẫn là cuộc đua chưa có hồi kết.

Sự bùng nổ của stablecoin không chỉ là một con số, nó là minh chứng cho thấy tiền mã hóa đang tự xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính ổn định của riêng mình, độc lập với hệ thống ngân hàng truyền thống.

Góc nhìn đối chiếu

Để thấu hiểu hoàn toàn tâm lý “thất vọng” trong cộng đồng crypto, việc đặt nó vào bối cảnh rộng lớn hơn của thị trường tài chính toàn cầu là điều cần thiết. Năm 2025 chứng kiến một sự tương phản rõ rệt.

Trong khi Bitcoin và Ethereum vật lộn để giữ vững thành quả tăng trưởng, các chỉ số chứng khoán Mỹ như S&P 500, Nasdaq và Dow Jones vẫn kiên trì giao dịch ở vùng lân cận đỉnh cao lịch sử của chúng. Sự vượt trội về hiệu suất của thị trường truyền thống khiến cho khoản đầu tư vào crypto trông có vẻ kém hấp dẫn hơn trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, cú sốc lớn hơn có lẽ đến từ vàng vật chất, trong năm 2025, giá vàng đã tăng khoảng 65%, thậm chí có nguồn ghi nhận mức tăng lên tới 70%. Mức tăng trưởng phi mã này củng cố mạnh mẽ vị thế của vàng như một tài sản trú ẩn tối thượng trong bối cảnh kinh tế vĩ mô đầy bất ổn, với lạm phát dai dẳng và căng thẳng địa chính trị leo thang.

Sự so sánh này đặt ra một câu hỏi lớn cho Bitcoin - vốn thường được mệnh danh là “vàng kỹ thuật số”. Nếu vàng thể hiện xuất sắc vai trò phòng ngừa rủi ro, liệu Bitcoin có thực sự đáp ứng được kỳ vọng đó trong mắt các nhà đầu tư tổ chức?

Sự phân kỳ về hiệu suất này là một phần quan trọng của “câu chuyện thất vọng” năm 2025, nhưng đồng thời cũng đặt ra bài toán về định vị giá trị độc nhất của Bitcoin trong danh mục đầu tư toàn cầu.

Tâm lý thị trường

Sự chênh lệch giữa tăng trưởng cơ bản vững chắc và hiệu suất giá ảm đạm đã tạo nên một tâm lý thị trường đặc biệt phức tạp, được một số hãng tin như CoinDesk và The Block mô tả là “sự va chạm giữa tiến bộ cấu trúc và hành động giá trì trệ”. Một bộ phận không nhỏ người tham gia thị trường, đặc biệt là các nhà giao dịch mới, rơi vào cái bẫy của tư duy đầu cơ ngắn hạn.

Thay vì xây dựng những kịch bản đầu tư có cấu trúc cho tương lai 3-5 năm, họ lao vào cuộc săn tìm lợi nhuận nhanh chóng, thường xuyên theo đuổi nhiều mục tiêu cùng lúc mà không có một kế hoạch rõ ràng.

Hành vi này dẫn đến giao dịch quá mức (overtrading), ra quyết định dựa trên cảm xúc và một cảm giác bất mãn triền miên, ngay cả khi thị trường đang phát triển một cách tích cực ở bên dưới bề mặt hỗn loạn.

Phần lớn hoạt động đầu cơ tập trung vào các altcoin vốn hóa thấp, được tiếp cận như những “tấm vé số” may rủi hơn là những khoản đầu tư dài hạn. Khao khát lợi nhuận tức thời thường lấn át việc quản lý rủi ro và lập kế hoạch chiến lược, làm khuếch đại biến động và thua lỗ khi điều kiện thị trường xấu đi.

Tư duy này có xu hướng phớt lờ bản chất chu kỳ vốn có của thị trường tiền mã hóa và tầm quan trọng của việc định vị danh mục phù hợp qua các giai đoạn khác nhau của chu kỳ.

Trái ngược với nhóm trên, luôn tồn tại một nhóm nhà đầu tư và nhà giao dịch khác áp dụng chiến lược dài hạn, dựa trên tích lũy. Họ tập trung vào các tài sản gắn liền với những dự án có giá trị, hệ sinh thái mạnh và trường hợp sử dụng đã được chứng minh, thay vì chạy theo các câu chuyện ngắn hạn. Những người tuân theo cách tiếp cận này, trong hầu hết các trường hợp, không rơi vào tình trạng thua lỗ nặng trong đợt suy yếu gần đây của thị trường.

Lịch sử nhiều lần gợi ý rằng việc duy trì một góc nhìn rộng lớn hơn và không ám ảnh về hành động giá ngắn hạn vẫn là một trong những chiến lược hiệu quả nhất trong không gian crypto. Sự kiên nhẫn của nhóm “người tích lũy” này chính là lực lượng ổn định ngầm, hấp thụ lượng bán ra từ những người thiếu kiên nhẫn và góp phần định hình nền tảng giá trị lâu dài.

Những động lực nền tảng

Đằng sau những biến động về giá và tâm lý, năm 2025 chứng kiến những tiến bộ nền tảng có ý nghĩa quyết định đối với tương lai ngành. Yếu tố quan trọng nhất là sự phát triển của khung pháp lý.

Tại Mỹ, việc chính quyền Tổng thống Donald Trump ký ban hành Đạo luật GENIUS - khung pháp lý liên bang đầu tiên điều chỉnh stablecoin một cách toàn diện - đã gửi đi một tín hiệu cởi mở rõ rệt. Cùng với các động thái khác, môi trường pháp lý cho tiền mã hóa tại thị trường quan trọng bậc nhất thế giới này đã có những bước tiến đáng kể, giúp xua tan bớt sự không chắc chắn vốn là rào cản lớn đối với dòng vốn tổ chức.

Song song với tiến trình pháp lý là làn sóng sáp nhập và mua lại (M&A) kỷ lục. Năm 2025 ghi nhận tổng cộng 267 thương vụ M&A với tổng giá trị lên tới 8.6 tỷ USD, gấp gần ba lần so với năm 2024.

Các thương vụ lớn như Coinbase mua lại Deribit hay Kraken thâu tóm NinjaTrader không chỉ thể hiện sức mạnh tài chính mà còn cho thấy một xu hướng tất yếu: sự tập trung và chuyên nghiệp hóa.

Các công ty dẫn đầu đang tìm cách củng cố vị thế, mở rộng danh mục sản phẩm, và quan trọng nhất là tích lũy các giấy phép hoạt động hợp pháp - thứ đang trở thành tài sản vô giá trong một môi trường ngày càng được quy định rõ ràng. Những động thái này của các “gã khổng lồ” trong ngành là minh chứng hùng hồn cho niềm tin vào tương lai phát triển dài hạn của cả hệ sinh thái.

Viễn cảnh tương lai

Bước sang ngưỡng cửa năm 2026, các nhà phân tích hàng đầu bắt đầu vẽ ra những viễn cảnh mới. Grayscale, công ty quản lý tài sản số lớn, đưa ra nhận định lạc quan rằng Bitcoin có khả năng thiết lập đỉnh giá mới trong nửa đầu năm 2026, vượt qua mốc kỷ lục trước đó. Hai trụ cột chính cho dự báo này là dòng vốn tổ chức tiếp tục gia tăng nhờ môi trường pháp lý thuận lợi hơn, và bối cảnh kinh tế vĩ mô vẫn hỗ trợ cho các tài sản thay thế.

Đáng chú ý hơn, nhiều ý kiến cho rằng chúng ta có thể đang chứng kiến sự kết thúc của mô hình “chu kỳ bốn năm” vốn đã in sâu vào tâm trí nhà đầu tư crypto. Thay vào đó, thị trường có thể vận hành theo những quy luật trưởng thành hơn, ít phụ thuộc vào sự kiện giảm nửa phần thưởng khối (halving) của Bitcoin, mà gắn liền hơn với tốc độ phát triển công nghệ, mức độ ứng dụng thực tế (on-chain utility) và dòng vốn tổ chức ổn định.

Nếu điều này thành hiện thực, nó sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, chuyển đổi crypto từ một lớp tài sản có tính chu kỳ cao và đầu cơ mạnh sang một lớp tài sản tài chính với động lực tăng trưởng ổn định và bền vững hơn.

Tóm lại, giai đoạn hiện tại của thị trường tiền mã hóa không được định nghĩa bởi sự hưng phấn (euphoria) hay sự sợ hãi (fear), mà bởi sự củng cố và tăng trưởng cấu trúc.

Trong khi hành động giá có vẻ đáng thất vọng và tâm lý chung còn nhiều hoài nghi, hệ sinh thái nền tảng bên dưới vẫn không ngừng mạnh lên từng ngày. Việc hiểu rõ sự phân biệt này là then chốt. Những ai có khả năng nhìn xa hơn những biến động tức thời, phân biệt được giữa “tiếng ồn” của giá cả và “tín hiệu” của sự phát triển công nghệ và thể chế, sẽ được định vị tốt hơn để nhận ra nơi mà giá trị thực sự đang được kiến tạo.

Và từ góc độ đó, mặc dù không ồn ào hay hào nhoáng, thị trường tiền mã hóa năm 2025, với sự mở rộng quy mô nền tảng, bùng nổ stablecoin, tiến bộ pháp lý và làn sóng hợp nhất ngành, đang âm thầm giành lấy một chiến thắng có ý nghĩa sâu sắc cho tương lai dài hạn của chính nó.