Vàng vừa lặp lại kỳ tích hiếm có sau 16 năm và cuộc di tản thầm lặng của các Ngân hàng Trung Ương

Một mẫu hình kỹ thuật hiếm gặp đang lặp lại trên biểu đồ vàng, đi kèm với những con số đáng kinh ngạc từ phía hậu trường. Lịch sử cho thấy, đây không đơn thuần là một đợt tăng giá, mà thường là lời cảnh báo cuối cùng trước những biến động lớn.

Thị trường tài chính toàn cầu đang theo dõi một chỉ báo kỹ thuật hiếm hoi và đầy ám ảnh: giá vàng đã duy trì vị thế trên đường trung bình động 200 ngày trong 550 ngày giao dịch liên tiếp, một chuỗi thời gian chỉ từng bị vượt qua một lần duy nhất trong lịch sử.

Sự bền bỉ này không phải là một sự kiện ngẫu nhiên; nó là dấu hiệu rõ ràng nhất của một xu hướng tăng cấu trúc, vững chắc, phản ánh những dòng chảy vốn đang tái định hình niềm tin toàn cầu. Điều đáng nói hơn cả, trong khoảng thời gian kỷ lục này, giá vàng đã tăng tới 135%, một mức tăng vượt trội so với 91% của chuỗi kỷ lục trước đó (2009-2011) dù số ngày ít hơn đáng kể. Sức mạnh phi thường này đặt ra một câu hỏi lớn về bản chất thực sự của đợt tăng giá hiện tại.

Để giải mã tín hiệu này, việc nhìn lại lịch sử là không thể bỏ qua. Thị trường từng chứng kiến ba chuỗi ngày tương tự, và mỗi lần, chúng đều đóng vai trò như bản nhạc dạo đầu cho một biến cố lớn. Chuỗi đầu tiên kéo dài 495 ngày từ 1978 đến 1980, khi vàng bùng nổ 209% trước khi Chủ tịch Fed Paul Volcker phải áp dụng biện pháp quyết liệt, đẩy lãi suất lên 20% để kìm chế cơn sốt lạm phát.

Tiếp theo là chuỗi 510 ngày (1986-1988) với mức tăng 38%, kết thúc ngay trước sự kiện “Thứ Hai Đen Tối” (Black Monday) năm 1987 làm rung chuyển thị trường chứng khoán toàn cầu. Và chuỗi dài nhất, 750 ngày từ 2009 đến 2011, đã đưa vàng tăng 91% trước khi khủng hoảng nợ công châu Âu bùng phát, đe dọa sự sụp đổ của khu vực đồng euro.

Mẫu hình lịch sử cho thấy một sự trùng hợp đáng suy ngẫm: mỗi chuỗi ngày vàng giữ vững trên đường trung bình dài hạn đều là giai đoạn tích lũy năng lượng, dự báo một cơn “thính tai” sắp ập đến với trật tự tài chính đương thời. Với chuỗi 550 ngày hiện tại cùng mức tăng đã lên tới 135%, câu hỏi cấp bách được đặt ra là: “Rồi sau đó sẽ là gì?”.

Các chuyên gia từ World Gold Council và nhiều tổ chức tài chính lớn nhận định rằng đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên, mà là biểu hiện của một sự chuyển dịch cấu trúc sâu sắc trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Khác biệt cốt lõi của lần này nằm ở động lực cốt lõi. Nếu các đợt tăng giá lịch sử chủ yếu được thúc đẩy bởi lòng tham và nỗi sợ của khu vực tư nhân, thì lực đẩy chính trong giai đoạn hiện tại lại đến từ những tổ chức thận trọng và có tầm nhìn dài hạn nhất: các ngân hàng trung ương (NHTW).

Theo số liệu tổng hợp, các NHTW trên toàn cầu đã mua ròng một khối lượng vàng khổng lồ khoảng 3.000 tấn chỉ trong ba năm vừa qua, gấp hơn hai lần mức trung bình của cả thập kỷ trước đó. Báo cáo mới nhất từ World Gold Council cho thấy xu hướng này vẫn tiếp tục mạnh mẽ trong năm 2025, với hơn 1.000 tấn được bổ sung trong giai đoạn 2022-2024.

Sự dịch chuyển này được cụ thể hóa bằng những chính sách rõ ràng. Ngân hàng Trung ương Ba Lan (NBP) đã công khai mục tiêu nâng tỷ trọng vàng trong dự trữ ngoại hối lên 30%, từ mức 20% trước đó. Tính đến cuối năm 2025, Ba Lan tiếp tục mua thêm hàng chục tấn, đưa tổng dự trữ lên hơn 500 tấn, chiếm khoảng 26% tổng dự trữ.

Chủ tịch NBP Adam Glapiński đã nhiều lần nhấn mạnh vàng là “tài sản an toàn thực sự” giữa bất ổn địa chính trị. Trong khi đó, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) chính thức báo cáo dự trữ vàng đạt khoảng 2.304 tấn tính đến quý III/2025. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích từ các tổ chức như Societe Generale ước tính con số thực tế có thể lên tới hơn 5.000 tấn, khi tính cả lượng vàng nhập khẩu qua các kênh không chính thức.

Một thống kê mang tính biểu tượng từ IMF càng khẳng định xu hướng: lần đầu tiên kể từ năm 1996, tổng giá trị dự trữ vàng toàn cầu của các NHTW đã vượt qua tổng giá trị trái phiếu Kho bạc Mỹ trong danh mục của họ.

Khảo sát Central Bank Gold Reserves Survey 2025 còn tiết lộ thêm: 73% NHTW được hỏi dự báo sự thống trị của đồng USD sẽ suy giảm trong vòng 5 năm tới, và tỷ lệ các ngân hàng chủ động quản lý dự trữ vàng đã tăng từ 37% (2024) lên 44% (2025). Rõ ràng, đây không phải hành động đầu cơ nhất thời, mà là một chiến lược “chuẩn bị” dài hạn được tính toán kỹ lưỡng cho một trật tự tài chính đa cực.

Vậy, điều gì đã thúc đẩy cuộc di tản thầm lặng này? Hầu hết các phân tích đều chỉ ra một mốc sự kiện then chốt: tháng 2 năm 2022.

Việc nhóm G7 đóng băng khoảng 300 tỷ USD tài sản dự trữ của Ngân hàng Trung ương Nga đã gửi đi một thông điệp chấn động đến mọi quốc gia không liên minh: tài sản định danh USD có thể bị biến thành công cụ chính trị và bị tước đoạt chỉ sau một đêm. Thông điệp đó đã được lĩnh hội một cách sâu sắc và dẫn đến phản ứng dây chuyền.

Phản ứng ấy diễn ra âm thầm nhưng vô cùng quyết liệt: dòng vàng vật chất đang chảy mạnh từ Tây sang Đông. Các kho chứa tại London - trung tâm vàng truyền thống của phương Tây - đang dần trống rỗng.

Ngược lại, Sở Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE) liên tục phá vỡ các kỷ lục về khối lượng giao dịch và giao nhận vật chất. Các quốc gia từ châu Á đến Trung Đông đang tích cực xây dựng “chiến lược vàng” của riêng mình, vừa để đa dạng hóa dự trữ, vừa nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính phương Tây.

Bối cảnh kinh tế vĩ mô toàn cầu càng làm nổi bật sự hấp dẫn của vàng. Tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm xuống khoảng 57-58% theo số liệu mới nhất từ IMF, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Song song đó, gánh nặng nợ toàn cầu đã chạm ngưỡng kỷ lục gần 346 nghìn tỷ USD, theo báo cáo Global Debt Monitor của IIF, một con số khổng lồ được xây dựng trên nền tảng của những “lời hứa” tài chính.

Trong một thế giới chìm trong nợ nần và bất ổn, vàng nổi lên như thước đo giá trị thực sự, dựa trên trọng lượng vật lý thay vì niềm tin thuần túy vào hệ thống tiền tệ pháp định.

Nhận định từ các tổ chức phân tích hàng đầu cũng củng cố cho góc nhìn này. J.P. Morgan Research đưa ra dự báo đầy táo bạo rằng giá vàng có thể chạm mốc 5.000 USD/ounce vào quý IV/2026, nhờ vào sự kết hợp giữa nhu cầu “chiến lược” từ NHTW và dòng vốn “cảm tính” từ giới đầu tư cá nhân.

Trong báo cáo Gold Outlook 2026, World Gold Council nhấn mạnh rằng chu kỳ tăng giá hiện tại có nền tảng cấu trúc vững chắc hơn hẳn các chu kỳ trước, khi dòng vốn từ các quỹ phương Tây đang quay trở lại, hòa vào làn sóng mua vào bền vững từ châu Á. Các nhà phân tích tại VanEck và Morgan Stanley cũng đồng thuận rằng quá trình phi đô la hóa (de-dollarization) cùng với những căng thẳng địa chính trị không hồi kết sẽ tiếp tục là động lực chính, khẳng định vị thế “tài sản trú ẩn tối thượng” của kim loại quý này.

Tóm lại, câu chuyện về 550 ngày vàng trên đường MA200 vượt xa khỏi ý nghĩa của một chỉ báo kỹ thuật đơn thuần. Nó là một bản tóm tắt hoàn hảo cho một thời đại đầy biến động: nơi lịch sử tài chính lặp lại những mẫu hình đáng lo ngại, nơi các ngân hàng trung ương – những người gìn giữ hệ thống – lại đang âm thầm di tản khỏi chính hệ thống đó, và nơi một tài sản cổ xưa nhất lại trở thành biểu tượng cho sự chuẩn bị cho tương lai bất định.

Người xưa đo lường của cải bằng sự nặng nhẹ của kim loại. Người hiện đại xây dựng sự giàu có trên niềm tin vào những lời hứa bằng giấy. Còn các ngân hàng trung ương, thông qua hành động của mình, đang trả lời một cách rõ ràng về thứ mà họ tin sẽ tồn tại qua mọi cơn bão. Thị trường giờ đây chỉ còn chờ đợi để chứng kiến xem, cơn “thính tai” lần này, trong một thế giới phân cực và nợ nần chồng chất, sẽ mang một hình hài nào.