Mỹ cuối năm 2025: Lạm phát bùng nổ đe dọa đà phục hồi mong manh

Các dữ liệu kinh tế then chốt vừa công bố phác họa một viễn cảnh đầy thách thức: hoạt động sản xuất và dịch vụ mất đà, thị trường lao động phục hồi yếu ớt, trong khi áp lực lạm phát từ thuế quan và chi phí lao động bùng trở lại mạnh mẽ nhất trong ba năm, đặt Fed vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Ngày 16 tháng 12 năm 2025 đánh dấu một ngày quan trọng với thị trường tài chính toàn cầu khi hàng loạt chỉ số kinh tế trọng yếu của Hoa Kỳ đồng loạt được công bố. Khác với kỳ vọng về một nền kinh tế ổn định cuối năm, các con số lại vẽ nên bức tranh về một nền kinh tế đang mất dần động lực tăng trưởng, nhưng đồng thời lại đối mặt với nguy cơ lạm phát dai dẳng tái bùng phát. Sự kết hợp này tạo nên một bài toán chính sách hóc búa cho Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và mang đến nhiều cảnh báo cho giới đầu tư.

Chỉ số PMI tháng 12: Tín hiệu giảm tốc toàn diện

Báo cáo Chỉ số Quản lý Thu mua sơ bộ tháng 12 từ S&P Global là hồi chuông báo động đầu tiên. Chỉ số PMI tổng hợp (Composite PMI), thước đo sức khỏe toàn bộ nền kinh tế tư nhân, đã giảm xuống 53.0 điểm, mức thấp nhất trong sáu tháng qua. Sự suy giảm này đến từ cả hai trụ cột chính.

Khu vực sản xuất chứng kiến PMI rơi xuống 51.8 điểm, mức thấp nhất trong năm tháng, trong khi lĩnh vực dịch vụ, vốn chiếm phần lớn GDP, cũng ghi nhận PMI giảm còn 52.9 điểm, đánh dấu sáu tháng thấp nhất. Mặc dù các con số vẫn trên ngưỡng 50 cho thấy sự mở rộng, tốc độ tăng trưởng đã yếu đi rõ rệt chỉ sau một tháng.

Điều đáng lo ngại hơn nằm ở các chỉ số thành phần, trong lĩnh vực sản xuất, đơn hàng mới giảm lần đầu tiên trong năm, dù chỉ ở mức nhẹ. Còn khu vực dịch vụ chứng kiến tốc độ tăng trưởng đơn hàng mới chậm nhất trong vòng 20 tháng. Chris Williamson, Kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, nhận định rằng đà tăng trưởng gần đây đang mất dần động lực. Ông dự báo tốc độ tăng trưởng GDP quý IV có thể đạt khoảng 2.5% (tính theo năm), nhưng việc PMI giảm tốc liên tiếp khiến triển vọng cho đầu năm 2026 trở nên u ám hơn.

Chỉ số PMI tháng 12 - Nguồn: S&P Global

Lạm phát chi phí đầu vào bùng nổ trở lại

Trong khi tăng trưởng chậm lại, một mối đe dọa cũ tái xuất với sức mạnh mới: lạm phát. Báo cáo PMI tiết lộ một tín hiệu đáng báo động: chi phí đầu vào của các doanh nghiệp Mỹ trong tháng 12 đã tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 11 năm 2022. Hai nguyên nhân chính được xác định là chi phí lao động leo thang và tác động trực tiếp từ các đợt thuế quan (tariff) mới được áp dụng trong chính sách thương mại.

Hệ quả tất yếu là các doanh nghiệp buộc phải chuyển gánh nặng chi phí này sang người tiêu dùng. Giá bán đầu ra trong tháng 12 tăng với tốc độ mạnh nhất trong ba năm qua. Đáng chú ý, áp lực tăng giá không còn giới hạn ở khu vực sản xuất chịu ảnh hưởng trực tiếp của thuế quan, mà đã lan rộng sang cả lĩnh vực dịch vụ, cho thấy sự lây nhiễm rộng khắp.

Chris Williamson nhấn mạnh rằng thuế quan giờ đây không chỉ là vấn đề của riêng ngành sản xuất. Chúng đang tạo ra một làn sóng tăng giá lan tỏa khắp nền kinh tế, làm trầm trọng thêm gánh nặng chi phí sinh hoạt và có nguy cơ khiến lạm phát trở nên dai dẳng và khó kiểm soát hơn so với dự kiến. Tâm lý doanh nghiệp, được phản ánh qua chỉ số kỳ vọng tương lai, cũng sụt giảm xuống dưới mức trung bình dài hạn, chủ yếu do lo ngại về giá cả và môi trường chính sách bất ổn.

Chỉ số Prices trong báo cáo PMI tháng 12 - Nguồn: S&P Global

Thị trường lao động: Bức tranh phục hồi đầy mâu thuẫn

Báo cáo Việc làm Phi Nông nghiệp tháng 11 từ Cục Thống kê Lao động Mỹ, vốn bị trì hoãn do tình trạng đóng cửa chính phủ, tiếp tục khắc họa một bức tranh ảm đạm. Con số chính thức cho thấy nền kinh tế Mỹ tạo ra 64.000 việc làm mới trong tháng 11. Dù vượt nhẹ kỳ vọng, đây chỉ là sự phục hồi rất yếu ớt sau cú sốc của tháng 10, khi 105.000 việc làm bị cắt giảm.

Sự sụt giảm mạnh tháng 10 chủ yếu đến từ khu vực chính phủ liên bang, nơi cắt giảm 162.000 việc làm sau khi chương trình nghỉ hưu trì hoãn kết thúc. Nếu tính tổng hai tháng 10 và 11, nước Mỹ thực tế đã mất ròng khoảng 41.000 việc làm.

Sự mâu thuẫn càng rõ hơn khi so sánh với báo cáo ADP trước đó, vốn ghi nhận khu vực tư nhân giảm 32.000 việc làm trong tháng 11, với phần lớn tổn thất tập trung ở các doanh nghiệp nhỏ. Điều này củng cố nhận định về một sự phục hồi mong manh và không đồng đều.

Báo cáo NFP mới nhất bao gồm tháng 10 và tháng 11 - Nguồn: CNBC

Các chỉ số khác cũng không sáng sủa hơn. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4.6%, mức cao nhất kể từ năm 2021. Chỉ số thất nghiệp rộng hơn (U-6) đã chạm 8.7%. Tăng trưởng tiền lương, một yếu tố then chốt của lạm phát, cũng chậm lại đáng kể. Thu nhập trung bình theo giờ chỉ tăng 0.1% so với tháng trước và 3.5% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng thấp nhất trong nhiều năm.

Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ tăng lên 4.6% - Nguồn: CNBC

Sức tiêu dùng: Người Mỹ bắt đầu thắt chặt hầu bao

Sức khỏe của người tiêu dùng Mỹ, động lực chính chiếm hơn 2/3 GDP, đang cho thấy dấu hiệu mệt mỏi rõ rệt. Dữ liệu doanh số bán lẻ tháng 10 từ Bộ Thương mại Mỹ cho thấy tổng mức bán lẻ dừng lại ở 0.0% thay đổi so với tháng 9. Các báo cáo chi tiết hơn chỉ ra rằng người tiêu dùng đang chủ động thắt chặt chi tiêu, đặc biệt đối với các mặt hàng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thuế quan và giá cả leo thang như thực phẩm, nhà ở.

Doanh số bán lẻ chiếm khoảng một phần ba tổng chi tiêu tiêu dùng. Sự trì trệ này, nếu kéo dài, không chỉ phản ánh tâm lý lo ngại mà còn có thể trở thành nhân tố trực tiếp kéo lùi đà tăng trưởng kinh tế tổng thể trong những tháng tới.

Hàm ý chính sách về Fed

Tổng hợp lại, những dữ liệu này đặt Fed vào một thế tiến thoái lưỡng nan chưa từng có kể từ khi bắt đầu chu kỳ thắt chặt. Một mặt, nền kinh tế đang mất đà tăng trưởng với thị trường lao động yếu đi và người tiêu dùng thận trọng, điều này ủng hộ một chính sách tiền tệ nới lỏng hơn để hỗ trợ. Mặt khác, lạm phát đang cho thấy dấu hiệu tái bùng phát mạnh mẽ do tác động kép từ chi phí lao động và thuế quan - một dạng “lạm phát chi phí đẩy” mà chính sách tiền tệ khó có thể giải quyết triệt để, buộc Fed phải duy trì thận trọng.

Phân tích từ các chuyên gia tại Wells Fargo nhấn mạnh rằng thị trường lao động đang gặp khó khăn trong việc duy trì đà phục hồi. Mức tăng việc làm trung bình ba tháng hiện chỉ vào khoảng 22.000, một con số rất thấp. Họ cho rằng dữ liệu này chưa đủ để khiến Fed hành động quyết liệt tại cuộc họp tháng 1/2026, và kịch bản cơ sở vẫn là hai lần cắt giảm 25 điểm cơ bản trong nửa đầu năm tới.

Diễn biến từ phía Fed và các nghiên cứu độc lập cũng cho thấy sự phức tạp. Chủ tịch Fed Atlanta Raphael Bostic từng cảnh báo rằng “chính sách hung hãn của Fed không phải là liều thuốc chữa” cho các cú sốc về phía cung như thuế quan, và Fed cần kiên nhẫn.

Một nghiên cứu từ Fed chi nhánh Dallas còn chỉ ra rằng hiệu quả truyền dẫn chính sách tiền tệ qua lãi suất quỹ liên bang có thể đang suy yếu, gợi ý sự cần thiết của các công cụ bổ sung. Trong khi đó, từ phía chính quyền, Cố vấn cấp cao Kevin Hassett lại đánh giá dữ liệu việc làm cho thấy “xu hướng tăng vững chắc”.

Sự phân hóa trong các quan điểm này phản ánh đúng tính chất khó lường của bối cảnh hiện tại. Đối với nhà đầu tư, đặc biệt trên thị trường forex, điều này đồng nghĩa với việc đồng USD có thể tiếp tục biến động mạnh, chịu sự giằng co giữa kỳ vọng về lãi suất cao hơn do lạm phát và kỳ vọng về sự nới lỏng do tăng trưởng chậm.

Kết luận

Các dữ liệu kinh tế cuối năm 2025 của Mỹ đang gióng lên một hồi chuông cảnh báo rõ ràng. Nền kinh tế lớn nhất thế giới không chỉ đang mất đà tăng trưởng mà còn phải đối mặt với nguy cơ lạm phát dai dẳng từ một nguyên nhân mới: chính sách thương mại. Sự phục hồi của thị trường lao động quá mong manh, trong khi làn sóng tăng giá do thuế quan đang tạo ra những áp lực mới lên người tiêu dùng và hoạt động kinh doanh.

Đối với nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới, đây là thời điểm cần theo dõi sát sao các động thái của Fed và các chỉ số kinh tế chủ chốt như PMI, CPI và báo cáo việc làm tháng 12 sắp tới. Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư và ưu tiên các chiến lược linh hoạt, có tính phòng thủ sẽ là chìa khóa để ứng phó với một môi trường vừa tiềm ẩn rủi ro suy giảm tăng trưởng, vừa chứa đựng nguy cơ lạm phát bất ổn.

WikiFX sẽ tiếp tục cập nhật và phân tích các diễn biến mới nhất, cung cấp thông tin chính xác, đa chiều và có tính chuyên môn cao, nhằm đồng hành cùng những quyết định đầu tư sáng suốt của bạn trong bối cảnh thị trường đầy biến động này.